Nog niet zo gek lang geleden werden IT-diensten gedownload op een fysieke computer of server. Ongeveer tien jaar geleden kwam er een omslagpunt en begon cloud computing aan een sterke opmars. Tot op dat moment was het gebruikelijke model dat applicaties, servers en automatisering ‘on premise’ draaiden op de eigen locatie. Inmiddels is dit niet meer het dominante model: clouddiensten geven online toegang tot IT-diensten en klanten hebben verder geen omkijken meer naar het beheer ervan. Deze whitepaper gaat in op het fenomeen cloud, de voor- en nadelen ervan, de trends en de uitdagingen waar bedrijven mee kampen in hun cloudadoptie. Vervolgens komen mogelijke oplossingen aan de orde en daarbij ook de rol die Bauhaus hierin speelt voor organisaties.
Opkomst van cloud
Inmiddels maakt meer dan de helft van de bedrijven met meer dan tien medewerkers gebruik van clouddiensten. Onder grote bedrijven (meer dan 250 medewerkers) ligt het gebruik nog hoger met 78 procent, zo bleek in 2019 nog uit cijfers van het CBS. Het verder naar de cloud brengen van de eigen IT is de ambitie bij veel bedrijven. Uit ons eigen onderzoek, uitgevoerd door Panelwizard, komt naar voren dat één op de drie IT-verantwoordelijken in Nederlandse bedrijven vindt dat hun organisatie nog te weinig gebruik maakt van cloudtechnologie. Vooral gebrek aan kennis en ervaring is een struikelblok om meer in de cloud te gaan werken. Andere oorzaken volgens het Bauhaus-onderzoek zijn de aanwezigheid van legacy-systemen die lastig te migreren zijn en het ontbreken van een cloudvisie in een organisatie. Vooral dat laatste is toch opvallend. Van alle afdelingen voegt IT de meeste waarde toe bij het ontwikkelen van nieuwe producten en diensten. Tenminste, deze mening is 63 procent van de ITverantwoordelijken toegedaan. Dit gecombineerd met de cloud als de dominante IT-trend van de afgelopen tien jaar maakt het ontbreken van een cloudvisie in veel organisaties opmerkelijk.
Wat is de cloud?
De definitie van cloud computing volgens het NIST (National Institute for Standards and Technology) wordt wereldwijd toegepast. Deze beschrijft de cloud op de volgende manier:
Op afroep netwerktoegang bieden tot een gedeelde verzameling configureerbare computermiddelen (zoals netwerken, servers, opslag, toepassingen en diensten), die snel geleverd en afgesloten kunnen worden met een minimale managementinspanning of interactie met de serviceprovider. Afrekening is op basis van werkelijk verbruik (NIST, 2011).
Deze beschrijving bevat vijf kenmerken (op afroep, netwerktoegang, gedeelde verzameling configureerbare computermiddelen, snel geleverd en afgesloten, afrekening op basis van werkelijk gebruik). Aan de hand hiervan zijn clouddiensten te identificeren. In de praktijk is het wel zo dat clouddiensten niet altijd aan al deze kenmerken voldoen. Of dat niet-clouddiensten aan één of meerdere kenmerken voldoen.
Clouddiensten zijn onder te verdelen in drie dienstverleningsmodellen: Infrastructure-as-a-Service (IaaS), Platform-as-a-Service (PaaS) en Software-as-a-Service (SaaS). Het verschil zit met name in de mate van ontzorging. Bij IaaS verzorgt de leverancier de netwerkapparatuur, storage, servers en virtualisatielaag. Vanaf het niveau van het besturingssysteem managet de klant hier alles zelf (dus het OS, middleware, runtime, data en applicaties). Bij PaaS is de klant alleen nog verantwoordelijk voor de data en de applicaties en bij een SaaS-dienst wordt de volledige ‘stack’ aangeboden als clouddienst, met als doel de klant volledig te ontzorgen in het gebruik van een bepaalde applicatie.
Waarom is cloud(adoptie) belangrijk?
De kenmerken van de cloud brengen vele voordelen en ook enkele nadelen met zich mee. Een voordeel is bijvoorbeeld de directe beschikbaarheid van clouddiensten; een ontwikkeltraject is niet nodig, waardoor een bedrijf snel kan inspringen op nieuwe behoeften die al dan niet het gevolg zijn van veranderende marktomstandigheden. Ook niet onbelangrijk is het gegeven dat de klant zelf geen technische kennis nodig heeft. Zeker in een tijd waarin IT-talent schaars is en technologie zich überhaupt zo snel ontwikkelt dat het maar de vraag is of een bedrijf alle kennis redelijkerwijs binnenboord kan hebben, is dat een voordeel. De leverancier is verantwoordelijk voor de techniek achter de dienst, waardoor de klant zich kan richten op haar eigenlijke kerntaken.
Mogelijk leidt een cloudgang ook tot lagere totale kosten. Dit omdat een organisatie zelf geen hardware en software aan hoeft te schaffen en alleen betaalt voor de capaciteit die het ook daadwerkelijk gebruikt. Er kan daarnaast bespaard worden op beheertaken, die immers niet meer noodzakelijk zijn.
Nadelen zijn er, zoals gezegd, ook. Denk daarbij aan afhankelijkheid van de leverancier en de internetverbinding, risico’s bij het delen van gegevens (bijvoorbeeld via onveilige verbindingen) en in bepaalde scenario’s compliance-risico’s. Maar in feite is het ook zo dat al deze risico’s geadresseerd kunnen worden. Denk daarbij aan multicloud werken, een hybrid cloud ontwikkelen en/of een doordachte datastrategie. In al deze scenario’s wordt de cloud optimaal gebruikt en worden risico’s gemitigeerd.
Trends
Ondernemingen wensen zich met onderscheidende producten en diensten te richten op het succesvol ondersteunen van klanten. Beschikbaarheid, continuïteit, stabiliteit en veiligheid van IT dient daarbij te zijn gegarandeerd.
De snelle ontwikkeling van geautomatiseerde IT-processen door – met name – hyperscalers zoals Azure, AWS, Google, Oracle en IBM in de public cloud is uiteindelijk voor geen enkele onderneming bij te benen. Het adopteren van DevOps, automation en containertechnologie gaat vele malen eenvoudiger wanneer ondernemingen gebruik maken van beproefde oplossingen. Die zijn voorhanden in de (public) cloud.
Gartner identificeert een viertal belangrijke trends voor 2020 als het gaat om cloudadoptie:
Een vraagstuk dat organisaties bij kostenoptimalisatie tegenkomen is: migreren we legacy-systemen naar de public cloud of kiezen we voor cloud-native? Goed nieuws is de opkomst van multicloud, welke vendor lock-in reduceert. Een vraagstuk dat zij hierbij onder meer moeten beantwoorden is of vendor lock-in voor hen belangrijk is als ook andere maatregelen dan het portabel maken van applicaties effectief zijn. De derde trend zal veel bedrijven bekend voorkomen: een gebrek aan cloudskills. Meer specifiek, onvoldoende IaaS-kennis heeft een vertragend effect op migraties. Elke organisatie zal zich moeten afvragen: beschikken we over de juiste skills voor een migratie naar de cloud? En wat hebben we dan nodig? De vierde trend heeft betrekking op de locatie van diensten. De opkomst van Distributed Cloud – ook wel Edge Computing genoemd – maakt het voor bedrijven mogelijk hun klanten nog beter te helpen. De vraag daarbij is wel of deze bedrijven wel werken met systemen die dit noodzakelijk maken. De cloud is dynamisch en verandert snel, maar bedrijven dienen in ieder geval na te denken over hun strategie als het gaat om de belangrijkste trends. Uit het Bauhausonderzoek blijkt dat de meerderheid van de organisaties in het afgelopen jaar gewerkt heeft aan het aanscherpen of uitschrijven van een cloudstrategie of -visie. Daar waar dit niet is gebeurd, zijn verreweg de meeste ITverantwoordelijken het ermee eens dat dit eigenlijk wel een goede zaak zou zijn. Dit alles bij elkaar roept toch de vraag op: waar gaat het dan mis bij organisaties die minder ver zijn in hun cloudadoptie dan ze eigenlijk zouden willen zijn?
Uitdagingen
Uit het Bauhaus-onderzoek blijkt dat 32 procent van de IT-verantwoordelijken een gebrek aan kennis en ervaring met de cloud noemt als grootste uitdaging voor effectieve cloudadoptie binnen hun organisatie. De volledige top-3 van uitdagingen:
Wat in het onderzoek bovendien opvalt is dat de uitvoerende afdelingen en IT in 22 procent van de organisaties niet op één lijn zitten wat betreft de implementatie van cloudtechnologie. Dit lijkt voornamelijk te liggen aan de overkoepelende cloudstrategie. Niet alleen ontbreekt deze bij achttien procent van de organisaties, ook stelt 28 procent van de ondervraagden dat deze het afgelopen jaar niet is geëvalueerd, terwijl dit volgens hen wel had gemoeten.
Hoe gaan we het doen?
Zonder een duidelijke visie en bijbehorende strategie is succesvolle cloudadoptie ontzettend lastig. Zowel het implementeren van een duidelijke cloudstrategie als nieuwe technologieën vragen om brede en diepe kennis, die de meeste organisaties niet zelf in huis hebben. Kennis die bovendien nodig is met het oog op opkomende (cloud) trends. Allereerst moet een organisatie dus bepalen waar zij heen wil. Zonder bestemming is immers elke wind ongunstig. Dat geldt niet alleen voor de cloud, maar ook in het algemeen voor de digitale transformatie. Een combinatie van Software-as-a-Service en private cloud wordt op dit moment het vaakst door organisaties gebruikt, zo blijkt uit het eigen onderzoek. IT-beslissers voorzien in de komende jaren een forse toename in het gebruik van de public cloud. Bijna de helft van al onze ondervraagden schat in dat zij over drie jaar volledig in de public cloud werken.
Ook een succesvolle cloudadoptie start met de ‘why’. Deze vraag naar het ‘waarom’ kunnen wij beantwoorden met dat deze urgent en randvoorwaardelijk is voor digitale transformatie. Vervolgens komen we op de ‘how’ en daarmee op het terrein van een visie, een kosten/baten-analyse, het creëren van draagvlak en weten waar de organisatie staat ten aanzien van de cloud. Dat laatste kan onder meer op basis van een gap-analyse met scan van het huidige applicatielandschap. Als dit alles achter de rug is, volgt de ‘what’, in de vorm van een cloudvisie met een sterkte/ zwakte (SWOT) analyse, een cloud value case (investeer in de juiste zaken en weet wat de ROI daarvan is) en een cloud application readiness assessment. Vervolgens kan de organisatie aan de slag met de daadwerkelijke transformatie, iets waar Bauhaus overigens al veel organisaties in heeft bijgestaan. Daarmee gaat het bedrijf een stap verder dan analyseren en advies geven, maar blijft zij betrokken voor een succesvol resultaat.
Cloudadoptie en Bauhaus
Bauhaus werkt aan succesvolle digitale transformaties bij organisaties. Hierbij richt Bauhaus zich op strategie én uitvoering van de digitale transformatie waarbij we jouw klanten centraal stellen. Bauhaus ondersteunt organisaties door het maken van een roadmap, die uitgaat van drie pijlers: mensen, processen en technologie. Daarmee ondervangen we al snel veel problemen die een succesvolle cloudadoptie in de weg staan. Wij zijn sterk op technologisch gebied, maar juist door aandacht te geven aan de gebruikers en de processen waarmee zij werken kunnen wij in die driehoek de hele logistiek rondom de cloudadoptie vorm gaan geven.
Competenties:
Bauhaus stimuleert en faciliteert digitale verandering binnen organisaties. Dit doen wij via bouwblokken binnen zes domeinen die cruciaal zijn voor een succesvolle digitale verandering: Data centricity, Cloud adoption, Sourcing performance, Cyber security, Identity & Access Management (IAM) en Work Force.
Think forward – Bauhaus werkt in alle domeinen vanuit een geïntegreerde visie op IT, die samen met jou wordt ontwikkeld om tot een gedragen product te komen. Vanuit deze visie wordt een inventarisatie gemaakt van de huidige situatie en in hoeverre deze in lijn is met de cloudvisie. Hieruit volgt een passende aanpak die uiteraard financieel wordt onderbouwd door middel van een value case.
Move forward – Bij enkel een visie en mooie plannen blijft het niet. Bauhaus faciliteert de hele reis naar een digitale transformatie van begin tot het eind en ondersteunt daarbij, in gewenste mate, ook de implementatie. Hierbij wordt de Bauhaus aanpak aanbevolen: voordoen, samendoen, nadoen.
Over Bauhaus ArtITech
Als ervaren, technologie-onafhankelijke partner neemt Bauhaus ArtITech voor diverse organisaties de verantwoordelijkheid voor het resultaat van de digitale transformatie. Deze verandering verwezenlijken we over meerdere gebieden, waarbij zowel business services, governance, cultuur & gedrag en technologie aan de orde komen. Met diepgaande kennis van nieuwe technologie, ervaring in complexe trajecten en leiderschap begeleiden wij teams bij de uitvoering van de transitie of transformatie, om zo tot de beoogde ‘end state’ te komen. Een nieuwe situatie, op basis van businessdoelstellingen, architectuur, technologie-roadmaps en organisatiestrategie.
Hoe ervaart Stijn het werken bij IT RBLS? En hoe ziet zijn werkdag eruit? Kijk mee.
Hoe ervaart Stijn het werken bij IT RBLS? En hoe ziet zijn werkdag eruit? Kijk mee.
Mijn ervaring is dat uitloop van projecten een veel voorkomende oorzaak is bij falende projecten.
Mijn ervaring is dat uitloop van projecten een veel voorkomende oorzaak is bij falende projecten.
Chamseddine Daafi vertelt over de groei en identiteit van Sovitas.
Chamseddine Daafi vertelt over de groei en identiteit van Sovitas.
